Bạn đang băn khoăn về việc phân chia di sản thừa kế sau khi người thân qua đời? Bạn muốn biết ai sẽ là người được hưởng tài sản, ai phải chịu trách nhiệm và thủ tục pháp lý nào cần thực hiện để mọi việc được diễn ra suôn sẻ? Hãy cùng Luật Đất Thủ khám phá toàn bộ quy trình và những lưu ý quan trọng trong việc phân chia di sản thừa kế theo pháp luật.
Thừa kế là một vấn đề gắn liền với sự chuyển giao tài sản giữa các thế hệ, mang trong nó cả giá trị vật chất lẫn ý nghĩa tinh thần. Tuy nhiên, khi người để lại di sản qua đời, câu chuyện phân chia tài sản không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Nhiều trường hợp, do thiếu hiểu biết về pháp luật hoặc thiếu sự thống nhất giữa các đồng thừa kế, mà mâu thuẫn, tranh chấp đã nảy sinh, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình và quyền lợi hợp pháp của mỗi người.
Chính vì vậy, việc nắm vững thủ tục phân chia di sản thừa kế không chỉ giúp các bên thực hiện đúng quy định của pháp luật, mà còn góp phần bảo đảm công bằng, minh bạch, hạn chế tranh chấp không đáng có.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc cái nhìn toàn diện, dễ hiểu và cập nhật nhất về toàn bộ trình tự, thủ tục pháp lý liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế – từ khâu chuẩn bị hồ sơ, xác định quyền thừa kế, cho đến các bước tiến hành tại cơ quan có thẩm quyền. Đây sẽ là cẩm nang hữu ích để mỗi cá nhân, gia đình có thể chủ động xử lý khi phát sinh vấn đề liên quan đến thừa kế.
Chỉ cần nắm vững 3 bước này, bạn hoàn toàn có thể tiến hành các thủ tục khai nhận di sản thừa kế.
Nội dung thứ nhất bạn cần Xác định mối quan hệ giữa bạn và người để lại di sản. Bạn đứng ở vị trí nào trong tất cả các hàng thừa kế.
Pháp luật dân sự hiện hành quy định như sau:
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Căn cứ Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, 2019) có 3 hàng thừa kế:
- Hàng thừa kế thứ nhất : vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
- Hàng thừa kế thứ hai: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
-
-
-
-
-
-
- Hàng thừa kế thứ ba: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
-
-
-
-
-
-
Do đó, bạn cần xác định được bạn thuộc hàng thừa kế nào theo quy định pháp luật, nếu bạn ở hàng thừa kế thứ nhất đương nhiên bạn được nhận thừa kế phần di sản của người chết để lại, còn nếu bạn ở hàng thừa kế thứ ba thì khoan hãy nghĩ đến việc phân chia di sản. Bởi vì trừ khi hàng thừa kế thứ nhất và hàng thừa kế thứ hai không còn ai thừa kế thì hàng thừa kế thứ ba mới có thể được hưởng phần di sản này và trong thực tế việc này xảy ra khá hiếm.
Khi đã xác định được bạn ở hàng thừa kế thứ mấy và có được hưởng di sản hay không, chúng ta tiến hành đến bước thứ 2 đó là Khai nhận và phân chia di sản thừa kế.
Trước hết, bạn cần xác định có ai trong gia đình thuộc hàng thừa kế thứ nhất mà họ từ chối nhận di sản hay không? Trường hợp chỉ có một mình bạn ở hàng thừa kế thứ nhất thì đương nhiên bạn được hưởng hết phần tài sản người mất để lại.
Khi đã thống nhất được việc phân chia di sản thừa kế, bạn hãy đến Chính quyền địa phương xã, phường hoặc đến Văn phòng công chứng để tiến hành thực hiện các thủ tục sau :
- Giấy từ chối nhận di sản thừa kế ( đối với những người từ chối nhận di sản)
- Chứng thực văn bản về việc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế
Đây là 2 việc rất quan trọng để có thể làm các thủ tục tiếp theo nhằm sang tên các tài sản của người đã mất.
Bạn cần mang theo các hồ sơ thủ tục gì khi đến Chính quyền địa phương xã, phường hoặc Văn phòng công chứng?
- Đơn yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc khai nhận di sản thừa kế
- Đơn này phải được lập tại Văn phòng công chứng nơi có bất động sản haowcj nơi người để lại di sản cư trú cuối cùng
- Giấy chứng tử của người để lại di sản
- Bản sao có công chứng hoặc chứng thực hợp lệ
- Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân
- Bao gồm các giấy tờ như giấy khai sinh, giấy chứng nhận kểt hôn, giấy xác nhận nuôi con nuôi hoặc các giấy tờ khác chứng minh quan hệ giữa người thừa kế và người để lại di sản (cha, mẹ, con cái, vợ, chồng,..)
- Di chúc ( nếu có)
- Bản sao di chúc có công chứng, chứng thực. Nếu không có di chúc sẽ tiến hành thừa kế theo pháp luật
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở, hoặc các tài sản khác
- Bản sao có công chứng hoặc chứng thực của các giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu tài sản (nếu di sản là bất động sản hoặc tài sản có giá trị lớn khác)
- Chứng từ nộp thuế, phí và lệ phí liên quan
- bản sao có công chứng hoặc chứng thực của các giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu tài sản ( nếu có) hoặc các loại phí, lệ phí liên quan đến việc nhận thừa kế tài sản.
- Giấy tờ tùy thân của người thừa kế
- căn cước công dân
Sau khi đã thống nhất về việc phân chia di sản thừa kế và phát hành chứng thực hoặc công chứng các văn bản này, bạn hãy Chuẩn bị các hồ sơ, tài liệu để đăng bộ, nghĩa là nếu như di sản bạn hưởng là bất động sản bạn phải nộp vào văn phòng đăng ký đất đai để thay đổi thông tin chủ sở hữu. Và đó là bước cuối cùng trong việc phân chia di sản thừa kế.
Trường hợp có tranh chấp, bạn nên tìm cho mình một người Luật sư am hiểu về pháp luật để được tư vấn, hướng dẫn cụ thể nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bạn.
Nếu bạn đang gặp khó khăn hoặc vướng mắc trong quá trình phân chia di sản thừa kế, hãy liên hệ Luật Đất Thủ để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác nhất.
📞 Hotline tư vấn: 0919 511 551 – 0982 285 850
✉️ Email: luatdatthu.support@gmail.com
