Cẩn thận! Chiêu trò lừa đảo online đang bủa vây người dùng Việt Nam– Nhận biết sớm để không sập bẫy!

Trong thời đại công nghệ số, các hành vi lừa đảo qua mạng đang ngày càng tinh vi, khiến nhiều người sập bẫy chỉ vì một phút thiếu cảnh giác. Không chỉ gây thiệt hại về tài sản, những chiêu trò này còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và đời sống của nạn nhân.

Vậy lừa đảo là gì, mức xử phạt ra sao và cần làm gì khi bị lừa qua mạng? Hãy cùng Công ty Luật Đất Thủ tìm hiểu cụ thể trong bài viết dưới đây để bảo vệ mình và người thân khỏi những rủi ro không đáng có.

Lừa đảo là gì?

Lừa đảo là thuật ngữ xuất hiện rộng rãi trong đời sống xã hội. Mặc dù không được quy định cụ thể trong văn bản pháp luật nào. Tuy nhiên có thể hiểu lừa đảo là hành vi gian dối để làm người khác tin nhằm thực hiện những mục đích vụ lợi, trái pháp luật.

Theo đó, động cơ phổ biến nhất của hành vi lừa đảo là nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác hoặc làm cho người khác hiểu sai sự thật mà tin tưởng đưa tiền cho họ. Hành vi lừa đảo được thực hiện trước hoặc đồng thời với hành động chiếm đoạt tài sản, thông qua các thủ đoạn như các hình thức: Dùng giấy tờ giả mạo; giả danh cơ quan Nhà nước; nói dối…

Tóm lại, lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác, một số hình thức lừa đảo chiếm đoạt tài sản phổ biến hiện nay như: Lừa đảo qua mạng; Lừa đảo qua điện thoại; Lừa đảo qua app;…

Các hình thức lừa đảo qua mạng xã hội

Lừa đảo qua mạng xã hội là hình thức lừa đảo phổ biến, trong đó kẻ gian lợi dụng nền tảng mạng xã hội để lừa đảo người dùng. Một số hình thức lừa đảo phổ biến bao gồm:

• Giả danh người quen hoặc người nổi tiếng: Kẻ lừa đảo tạo tài khoản giả để yêu cầu tiền hoặc thông tin cá nhân, thường bằng cách tạo câu chuyện khẩn cấp hoặc cảm động.
• Tin nhắn lừa đảo và liên kết giả mạo: Kẻ lừa đảo gửi tin nhắn chứa liên kết đến trang web giả, yêu cầu đăng nhập để thu thập thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng.
• Khuyến mãi và trúng thưởng giả: Kẻ lừa đảo quảng cáo các chương trình khuyến mãi hoặc giải thưởng không có thật để dụ dỗ người dùng cung cấp thông tin cá nhân hoặc thanh toán phí.
• Giả mạo dịch vụ hoặc sản phẩm: Kẻ lừa đảo quảng cáo dịch vụ hoặc sản phẩm không đáng tin cậy, yêu cầu thanh toán trước rồi biến mất sau khi nhận tiền.
• Lừa đảo tình cảm: Kẻ lừa đảo tạo hồ sơ cá nhân giả để xây dựng mối quan hệ và yêu cầu tiền hoặc hỗ trợ tài chính dưới nhiều lý do khác nhau.

Làm thế nào để không bị sập bẫy lừa đảo qua mạng?

Để có thể tránh tình trạng bị lừa đảo qua mạng, người dân cần lưu ý một vài điểm như sau:

– Cẩn trọng khi chia sẻ thông tin cá nhân;

– Luôn cảnh giác và tự đặt ra câu hỏi xem sự việc có đang diễn ra hợp lý không;

– Tiết chế lòng tham với các khoản tiền, quà tự nhiên mà có;

– Chủ động tìm hiểu thông tin về các chiêu trò lừa đảo.

Mức xử phạt dành cho hành vi lừa đảo qua mạng?

• Trách nhiệm Hành chính

Đối với quy định về mức xử phạt dành cho hành vi lừa đảo qua mạng thì tại Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về mức xử phạt cụ thể như sau:

Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác

1. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây

a) Trộm cắp tài sản, xâm nhập vào khu vực nhà ở, kho bãi hoặc địa điểm khác thuộc quản lý của người khác nhằm mục đích trộm cắp, chiếm đoạt tài sản;

b) Công nhiên chiếm đoạt tài sản;

c) Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

d) Không trả lại tài sản cho người khác do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng nhưng sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản;

đ) Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

      2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định này;

b) Dùng thủ đoạn hoặc tạo ra hoàn cảnh để buộc người khác đưa tiền, tài sản;

c) Gian lận hoặc lừa đảo trong việc môi giới, hướng dẫn giới thiệu dịch vụ mua, bán nhà, đất hoặc các tài sản khác;

d) Mua, bán, cất giữ hoặc sử dụng tài sản của người khác mà biết rõ tài sản đó do vi phạm pháp luật mà có;

đ) Sử dụng, mua, bán, thế chấp, cầm cố trái phép hoặc chiếm giữ tài sản của người khác;

e) Cưỡng đoạt tài sản nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Lưu ý: Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Do đó, đối với hành vi lừa đảo tiền qua mạng thì người thực hiện hành vi lừa đảo có thể bị phạt lên tới 10.000.000 đồng.

• Trách nhiệm hình sự

Theo đó, ngoài bị xử phạt hành chính, người thực hiện hành vi lừa đảo qua mạng còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi điểm c khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định:

(1) Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

– Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

– Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

– Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

– Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;

(2) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

– Có tổ chức;

– Có tính chất chuyên nghiệp;

– Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

– Tái phạm nguy hiểm;

– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

– Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

(3) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

– Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

– Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

(4) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

– Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

– Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

(5) Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Khi phát hiện bị lừa đảo qua mạng thì phải trình báo tại đâu?

Khi bị lừa đảo qua mạng, người bị hại tố cáo trực tiếp, người tố cáo cũng mang theo Chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân và chứng cứ kèm theo để cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận thông tin.

Người bị hại còn có thể trình báo lừa đảo qua đường dây nóng của cơ quan Công an:

– Công an Thành phố Hà Nội khuyến cáo người dùng internet có thể trực tiếp gửi các đường link, tình huống lừa đảo trực tuyến hoặc nghi ngờ là lừa đảo đến địa chỉ:

+ Đường dây nóng 113 và trang Facebook của Công an thành phố Hà Nội, địa chỉ: https://www.facebook.com/ConganThuDo;

+ Đường dây nóng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao: 069.219.4053;

+ Địa chỉ https://canhbao.ncsc.gov.vn./#!/ của Trang cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam.

– Đối với người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh, người dân có thể gọi đến số điện thoại đường dây nóng 08.3864.0508 để thông tin, trình báo về chiếm đoạt tài sản, lừa đảo qua mạng.

Thủ tục trình báo công an

• Thu thập bằng chứng

Khi bị lừa đảo thì có thể đến trình báo tố cáo tại công an cấp xã, công an cấp xã sẽ lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra xác minh sơ bộ và chuyển tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu đồ vật có liên quan cho cơ quan cấp huyện hoặc có thể đến trực tiếp tới công an cấp huyện nơi mình cư trú để tố cáo hành vi lừa đảo

Bạn cần phải có bằng chứng rõ ràng, càng cụ thể càng tốt đặc biệt, là khi bạn bị lừa đảo qua mạng thì càng cần đầy đủ thông tin giao dịch như những tin nhắn trao đổi, biên lai chuyển tiền, và thông tin của đối tượng lừa đảo như tài khoản, số điện thoại, …Thông tin càng chi tiết, rõ ràng, cụ thể thì sẽ càng dễ dàng cho cơ quan chức năng giải quyết tin tố giác của bạn.

• Hồ sơ trình báo gồm những gì?

Một số thủ tục căn bản bạn cần có khi đi trình báo như sau (có thể có bổ sung thêm tùy theo yêu cầu của cơ quan tiếp nhận tố giác):

– Đơn tố cáo;

– Đơn trình báo công an;

– Chứng minh nhân dân/căn cước công dân mã vạch/căn cước công dân gắn chip của bị hại (bản sao công chứng);

– Sổ hộ khẩu của bị hại (bản sao công chứng);

– Chứng cứ kèm theo để chứng minh (video, hình ảnh, ghi âm có chứa nguồn thông tin của hành vi phạm tội,…).

Cách phòng tránh bị lừa đảo 

Để bảo vệ bản thân khỏi các hình thức lừa đảo, việc áp dụng những biện pháp phòng tránh hiệu quả là rất quan trọng. Dưới đây là một số cách giúp bạn phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro bị lừa đảo trực tuyến.

• Nâng cao ý thức cảnh giác

Để bảo vệ mình khỏi các hình thức lừa đảo, việc nâng cao ý thức cảnh giác là rất quan trọng. Hãy luôn duy trì sự tỉnh táo khi nhận các yêu cầu chuyển tiền, đặc biệt là từ những nguồn chưa xác định hoặc không quen biết. Cảnh giác với những tin nhắn, email, hoặc cuộc gọi đe dọa hoặc yêu cầu chuyển tiền gấp trong các tình huống khẩn cấp. Kẻ lừa đảo thường lợi dụng sự hoảng loạn và vội vã để dễ dàng thực hiện hành vi của mình, vì vậy, bạn nên tránh đưa ra quyết định vội vàng mà không suy nghĩ kỹ lưỡng.

• Bảo vệ thông tin cá nhân

Biện pháp đầu tiên người dân được khuyến nghị để phòng tránh bẫy lừa đảo là không công khai các thông tin cá nhân như ngày, tháng, năm sinh, số căn cước, số định danh cá nhân, số điện thoại di động, số tài khoản ngân hàng, số thẻ ngân hàng,… trên mạng xã hội. Thực hiện việc này sẽ giúp người dân tránh bị các đối tượng lợi dụng khai thác, sử dụng thông tin vào mục đích lừa đảo. Người dân cần chọn lọc thông tin trước khi chia sẻ công khai trên mạng xã hội.

• Kiểm tra và cập nhật

Người dân cần thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội và cần bảo mật tuyệt đối thông tin các tài khoản trên. Các thông tin người dân cần lưu ý bảo mật gồm có: tên đăng nhập, mật khẩu, mã xác thực (OTP) hoặc số thẻ tín dụng… Những thông tin này người dân không nên cung cấp cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào, khi chưa xác định được danh tính.

• Kiểm tra kỹ thông tin trước khi chuyển tiền

Trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch chuyển tiền nào, hãy luôn kiểm tra kỹ lưỡng thông tin của người nhận. Nếu bạn nhận được yêu cầu chuyển tiền từ một nguồn không quen thuộc hoặc qua các phương tiện truyền thông trực tuyến, hãy xác minh thông tin qua các kênh liên lạc chính thức. Ví dụ, bạn có thể gọi điện thoại trực tiếp cho người yêu cầu hoặc tổ chức liên quan để xác nhận tính xác thực của yêu cầu. Đảm bảo rằng thông tin về số tài khoản, số tiền, và lý do chuyển tiền là chính xác và hợp lý.

• Sử dụng các phương thức thanh toán an toàn

Khi thực hiện các giao dịch tài chính, hãy ưu tiên sử dụng các phương thức thanh toán an toàn và được bảo vệ. Chọn các dịch vụ thanh toán trực tuyến uy tín hoặc các ứng dụng ngân hàng có tính năng bảo mật cao như Internet Banking của MSB để giảm nguy cơ bị lừa đảo. Tránh sử dụng các phương thức không rõ nguồn gốc hoặc không có chứng thực. Nhiều ngân hàng và dịch vụ tài chính hiện nay cung cấp các tính năng bảo mật như xác thực hai yếu tố, cảnh báo giao dịch, và các biện pháp bảo vệ khác để bảo đảm an toàn cho giao dịch của bạn. Thường xuyên cập nhật và kiểm tra các cài đặt bảo mật của tài khoản ngân hàng hoặc các ứng dụng thanh toán để giảm thiểu nguy cơ bị lừa đảo.

Lừa đảo qua mạng không còn là hiện tượng hiếm gặp, mà đã trở thành một trong những tội phạm phổ biến, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhiều người dân. Việc nắm rõ quy định pháp luật, mức xử phạt và quy trình trình báo cơ quan công an là cách tốt nhất để mỗi cá nhân tự bảo vệ tài sản và quyền lợi hợp pháp của mình.

Nếu bạn hoặc người thân không may trở thành nạn nhân của các hành vi lừa đảo, đừng im lặng — hãy thu thập chứng cứ, trình báo kịp thời và liên hệ ngay với luật sư để được hướng dẫn cụ thể, tránh mất thêm thời gian và công sức.

Luật Đất Thủ sẵn sàng hỗ trợ tư vấn và đồng hành cùng bạn trong từng bước pháp lý.

📞 Liên hệ ngay:
Công ty Luật TNHH Đất Thủ
Hotline: 0919511551, 0982285850
Website: https://luatdatthu.com/