Trong thời đại công nghệ, nhiều người có thói quen đeo tai nghe khi lái xe để nghe nhạc, nghe điện thoại hoặc điều hướng. Tuy nhiên, hành vi tưởng chừng vô hại này lại tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn và bị pháp luật nghiêm cấm. Vậy đeo tai nghe khi điều khiển phương tiện giao thông sẽ bị xử phạt như thế nào theo quy định mới nhất?
Để làm rõ hơn về hành vi đeo tai nghe khi điều khiển phương tiện giao thông, pháp luật hiện hành đã có quy định cụ thể trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 và Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Các quy định này không chỉ xác định hành vi bị nghiêm cấm, mà còn quy định mức xử phạt hành chính và trừ điểm giấy phép lái xe đối với người vi phạm.
Mức xử phạt hành chính
Theo quy định tại khoản 4 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP về xử phạt, trừ điểm giấy phép lái của người điều khiển xe máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ, như sau:
- Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
- a) Điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định từ 10 km/h đến 20 km/h;
- b) Dừng xe, đỗ xe trong hầm đường bộ không đúng nơi quy định;
- c) Vượt xe trong những trường hợp không được vượt, vượt xe tại đoạn đường có biển báo hiệu có nội dung cấm vượt đối với loại phương tiện đang điều khiển, trừ các hành vi vi phạm quy định tại điểm đ khoản 3 Điều này;
- d) Quay đầu xe trong hầm đường bộ;
đ) Người đang điều khiển xe sử dụng ô (dù), thiết bị âm thanh (trừ thiết bị trợ thính), dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác.
…
Đồng thời, tại khoản 3 Điều 33 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định người lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy không được thực hiện các hành vi sau:
Điều 33. Người lái xe, người được chở, hàng hóa xếp trên xe mô tô, xe gắn máy
…
Người lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy không được thực hiện các hành vi sau đây:
- a) Đi xe dàn hàng ngang;
- b) Đi xe vào phần đường dành cho người đi bộ và phương tiện khác;
- c) Sử dụng ô, thiết bị âm thanh, trừ thiết bị trợ thính;
- d) Buông cả hai tay; đi xe bằng một bánh đối với xe mô tô, xe gắn máy hai bánh; đi xe bằng hai bánh đối với xe mô tô, xe gắn máy ba bánh;
Thiết bị âm thanh ở đây được hiểu là tai nghe không dây hoặc tai nghe có dây. Thiết bị này có thể dẫn đến việc mất tập trung khi lái xe, trong khi pháp luật quy định người điều khiển phương tiện tập trung và chú ý quan sát. Sử dụng thiết bị âm thanh khi lái xe nguy cơ gây tai nạn giao thông rất lớn, bởi vậy hành vi này vi phạm điều cấm của pháp luật.
Người điều khiển xe máy đeo tai nghe khi tham gia giao thông sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP. Cụ thể: người điều khiển xe máy đeo tai nghe khi tham gia giao thông (trừ thiết bị trợ thính) sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Dù chỉ đeo tai nghe một bên, hành vi này vẫn được coi là vi phạm quy định giao thông, vì quy định pháp luật không phân biệt số lượng tai nghe hay mục đích sử dụng.
Trường hợp sử dụng thiết bị âm thanh (trừ thiết bị trợ thính), dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi đang chạy xe máy mà gây tai nạn giao thông thì bị phạt tiền 10 – 14 triệu đồng.
Trường hợp sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử mà gây tai nạn giao thông chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự cũng sẽ bị phạt 20 triệu đồng đến 22 triệu đồng.
Trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Bên cạnh đó, trong trường hợp người điều khiển phương tiện giao thông sử dụng điện thoại, các thiết bị âm thanh mà thiếu chú ý quan sát dẫn đến tai nạn giao thông nghiêm trọng thì người điều khiển phương tiện trong tình huống này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Việc này thực hiện theo quy định tại Bộ luật Hình sự với mức hình phạt từ 01 năm đến 15 năm tù, tùy vào tính chất và hậu quả của vụ việc.
Như vậy, theo các quy định này, những người lái xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy hay xe đạp đều không được sử dụng tai nghe khi tham gia giao thông, trừ trường hợp sử dụng thiết bị trợ thính dành cho người khiếm thính, nhằm bảo đảm an toàn và không gây mất tập trung khi tham gia giao thông.
Lỗi đeo tai nghe khi đi xe máy bị trừ bao nhiêu điểm giấy phép lái xe?
Theo quy định tại Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP về xử phạt, trừ điểm giấy phép lái của người điều khiển xe máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ như sau:
Điều 7. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái của người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
…
- Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt chính, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:
- a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm đ khoản 2 Điều này còn bị tịch thu thiết bị phát tín hiệu ưu tiên lắp đặt, sử dụng trái quy định;
- b) Thực hiện hành vi quy định tại điểm a, điểm b, điểm h, điểm i, điểm k khoản 9 Điều này bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 10 tháng đến 12 tháng;
- c) Thực hiện hành vi quy định tại điểm d, điểm đ, điểm e, điểm g khoản 9; khoản 11 Điều này bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng.
- Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau:
- a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 3; khoản 5; điểm b, điểm c, điểm d khoản 6; điểm a khoản 7 Điều này bị trừ điểm giấy phép lái xe 02 điểm;
- b) Thực hiện hành vi quy định tại điểm đ khoản 4; điểm a khoản 6; điểm c, điểm d, điểm đ khoản 7; điểm a khoản 8 Điều này bị trừ điểm giấy phép lái xe 04 điểm;
- c) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 7, điểm c khoản 9 Điều này bị trừ điểm giấy phép lái xe 06 điểm;
- d) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 8, khoản 10 Điều này bị trừ điểm giấy phép lái xe 10 điểm.
Như vậy, bên cạnh việc bị phạt tiền thì người vi phạm lỗi đeo tai nghe khi đi xe máy còn bị trừ 4 điểm giấy phép lái xe theo quy định pháp luật. Nếu đeo tai nghe khi đi xe máy mà gây tai nạn giao thông thì bị trừ 10 điểm giấy phép lái xe.
Bài học
Để vừa đảm bảo đúng quy định pháp luật, vừa thuận tiện trong việc theo dõi lộ trình, người đi xe máy có thể gắn điện thoại cố định lên xe bằng giá đỡ ở vị trí dễ quan sát. Với chức năng định vị GPS theo thời gian thực, bản đồ sẽ cập nhật hướng đi, giúp người lái dễ dàng quan sát mà không cần thao tác với thiết bị trong lúc chạy xe. Quan trọng nhất, cách này không vi phạm luật, vì người điều khiển không sử dụng điện thoại trong quá trình điều khiển phương tiện.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng việc thường xuyên nhìn vào màn hình điện thoại khi lái xe máy cũng gây mất tập trung, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn. Vì vậy, trước khi di chuyển, người điều khiển phương tiện cần xem trước lộ trình, đánh dấu các giao lộ quan trọng và chỉ nên nhìn lướt qua bản đồ khi thật sự cần thiết, tránh việc vừa lái xe, vừa liên tục nhìn điện thoại.
