Hiện nay, việc sử dụng đất như thế nào luôn là một vấn đề nóng, được là vấn đề mà nhà nước và người dân đặc biệt quan tâm. Việc sử dụng đất kéo theo là những phát sinh về vấn đề tranh chấp.Trong đó tranh chấp đất đai phổ biến trong thực tế là những vụ việc tranh chấp hợp về đồng chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thừa kế quyền sử dụng đất; tranh chấp do lấn, chiếm đất; tranh chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất; tranh chấp đất đai trong các vụ ly hôn. Các vụ việc tranh chấp đất được giải quyết tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của các bên, ảnh hưởng đến đời sống vật chất và tinh thần của những người liên quan và trật tự xã hội mà pháp luật bảo vệ. Do vậy việc xác minh nguồn gốc đất là một điệu rất quan trọng trong quá trình giải quyết tranh chấp, cũng như làm căn cứ và điều kiện để cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
1. Hồ sơ xin xác minh nguồn gốc đất đai:
Hộ gia đình, cá nhân, tốc chức, có thể gọi tắt người có nhu cầu xin xác minh nguồn gốc đất đai thì người có yêu cầu chuẩn bị 1 bộ hồ sơ bao gồm như sau:
Thứ nhất: Chuẩn bị Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo Mẫu số 04/ĐK;
Thứ hai: Hộ gia đình, cá nhân phải có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất, có thể là bản sao các giấy tờ sau:
– Giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
– Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;
– Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được Ủy ban nhân dân xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
– Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;
– Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;
– Bản sao các giấy tờ lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 có tên người sử dụng đất nêu tại điểm g có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành cấp huyện, cấp tỉnh đối với trường hợp bản gốc giấy tờ này đã bị thất lạc và cơ quan nhà nước không còn lưu giữ hồ sơ quản lý việc cấp loại giấy tờ đó.
– Hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất theo bản án hoặc quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án, văn bản công nhận kết quả hòa giải thành, quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã được thi hành.
– Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến ngày 01 tháng 7 năm 2014.
– Giấy xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng đối với trường hợp cộng đồng dân cư đang sử dụng đất.
Việc yêu cầu
Thứ ba: Chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất nếu có (bản sao).
2. Trình tự, thủ tục xác minh nguồn gốc đất đai:
Hộ gia đình, cá nhân có yêu cầu xác minh nguồn gốc đất đai nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn. Sau khi nhận đày đủ hồ sơ giấy tờ, cán bộ địa chính kiểm tra, phố hợp với Ban địa chính kiểm tra thửa đất, đo đạc, vẽ sơ đồ, sau đó cán bộ địa chính xác nhận đơn xin và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã xác nhận.
Thời gian giải quyết việc xác nhận nguồn gốc đất đai là 07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ. Nguồn gốc của đất được ghi theo quy định tại khoản 8 Điều 6 Thông tư 23/2014/TT-BTNMT, cụ thể một số trường hợp như sau:
– Trường hợp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất thì ghi “Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất”;
– Trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất (kể cả trường hợp giao đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất; mua căn hộ chung cư và trường hợp được Ban quản lý khu công nghệ cao, khu kinh tế giao lại đất và trường hợp được miễn, giảm nghĩa vụ tài chính) thì ghi “Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất”;
– Trường hợp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê (kể cả trường hợp thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, trường hợp được Ban quản lý khu công nghệ cao, khu kinh tế cho thuê đất và trường hợp công nhận quyền sử dụng đất theo hình thức thuê đất trả tiền thuê một lần và trường hợp được miễn, giảm nghĩa vụ tài chính) thì ghi “Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần.
3. Như thế nào thì được công nhận là đất có nguồn gốc rõ ràng?
Tóm tắt câu hỏi:
Đất đai nhà tôi là đất do tổ tiên để lại và gia đình tôi ở trước giải phóng có trích lục đất đai rõ ràng nhưng do nằm ở vùng ranh giới giữa 2 địa bàn xã, trong quá trình đo đạc X của UBND xã bị thiếu sót nên gia đình tôi trước giờ chưa làm được sổ đỏ và đến nay khi giải toả giải phóng mặt bằng thì được cho là đất tự khai hoang, gia đình chúng tôi đã làm đơn kiến nghị (kèm theo trích lục và 1 số giấy tờ khác) có xác nhận của UBND xã gửi ra trung tâm quỹ đất TP Đà Nẵng.
Nhưng trung tâm quỹ đất cho biết là đất của tôi trước giờ không đóng thuế trong khi đó trước giờ gia đình tôi không nhận được thông báo hay văn bản thu thuế nào, vậy xin luật sư giải thích giúp đất nhà chúng tôi có được công nhận là đất có nguồn gốc rõ ràng hay không và về việc không đóng thuế của gia đình chúng tôi sẽ giải quyết như thế nào?
Luật sư tư vấn:
Theo Điều 100 Luật đất đai 2013 về Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Do đó, việc trung tâm quỹ đất trả lời như vậy đối với trường hợp của gia đình bạn là không có căn cứ. Bạn có thể làm đơn khiếu nại về việc này đồng thời làm đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Chỉ trong trường hợp trước khi gia đình bạn ở, đất này là đất nông nghiệp thì gia đình bạn phải nộp tiền thuế đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất.
Cụ thể, bạn căn cứ theo điểm c, khoản 2, Điều 5 Nghị định 45/2014/NĐ-CP quy định về thu tiền sử dụng đất.
Chuyển từ đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở theo quy định tại Khoản 6 Điều 103 Luật Đất đai sang làm đất ở; chuyển từ đất có nguồn gốc là đất vườn, ao gắn liền nhà ở nhưng người sử dụng đất tách ra để chuyển quyền hoặc do đơn vị đo đạc khi đo vẽ bản đồ địa chính từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 đã tự đo đạc tách thành các thửa riêng sang đất ở thì thu tiền sử dụng đất bằng 50% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.”
